Istorijska mesta u Srbiji kao iz bajke: Dvorci koji vekovima fasciniraju izgledom i pričama koje skrivaju

Dvorci u Vojvodini nastali su u periodu od 17. do 20. veka, u različitim stilovima gradnje, od baroka do klasicizma. Dvorci su građeni na prostranim spahijskim imanjima, u gradskim centrima. Ove, uglavnom imponzantne građevine okružene su parkovima, i dan danas mame turiste iz svih krajeva sveta.

Više od sedamdeset dvoraca nalazi se u Vojvodini. Dok su neki od njih proglašeni su za kulturna dobra, drugi su pretvoreni u hotele.

„Kada putnik – namernik u nepreglednoj vojvođanskoj ravnici ugleda njene dvorce, odmah mu bude jasno da je zalutao na jedan od starih poseda, koji kriju sudbine mnogih porodica. Uspone, padove, mržnje i ljubavi…“

Ako želite bajkovito putovanje, nestvarni dvorci Vojvodine pravi su izbor za vas! Zavirite u njihove odaje i bujne parkove u kojima još lebde mnoge neostvarene ljubavi, dvoboji zbog časti i neprospavane boemske noći.

FOTO: Wikipedia

1. Dvorac Fantast, Bečej

U srcu vojvođanske ravnice, nedaleko od Bečeja, nalazi se veliko imanje, koje je nekada pripadalo porodici Dunđerski i na kojem je izgrađen velolepni dvorac “Fantast”. Nekada dom jedne od najimućnijih porodica s kraja 19. i početka 20. veka, a danas turistička atrakcija, čiji kompleks obuhvata dvorac, kapelu, mali kaštel, ergelu i park s jezerom. Arhitektura zamka je veoma zanimljiva, na njemu se prepliću barokni, romantični i neoklasični stil, što mu daje bajkovit izgled.

Dvorac čuva intrige, ljubavi, patnje, neraskidiva prijateljstva, snove i maštanja porodice Dunđerski. U Dvorcu se nalaze dve svečane sale i restoran, gde se često održavaju proslave i svadbe. U restoranu se služe vojvođanski specijaliteti i vina sa Bisernog ostrva, čuveni „Krokan“ i „Tinska perla“.

FOTO: Wikipedia

2. Vladičanski dvor, Vršac

Vladinački dvor izgrađen je između 1750. i 1757. godine u vreme vladike Jovana Grogrijevića. Vladika je dozvolu za gradnju dobio od carice Marije Terezije, a predviđeno je da to bude rezidencija banatski episkopa, kako je i danas. On predstavlja važan spomenik kulture čiju posebnu vrednost čine kapela iz 18. veka i izvanredan barokni ikonostas. Pored toga, čitava rezidencija je svojevrsna izložba retkih i umetičkih dela.

Prvi portret vršačkih episkopa iz 1763. godine, kabinet episkopa sa vrednim slikama, ikone na platnu čiji je autor Uroš Predić, dvorska biblioteka i veoma reprezentativan nameštaj, samo su neke od vrednosti koje Vladičanski dvor čine svojevrsnim muzejom.

FOTO: Wikimedia

3. Patrijarški dvor, Sremski Karlovci

Patrijarški dvor sagrađen je između 1892. godine i 1895. godine po projektu našeg arhitekte Vladimira Nikolića, na mestu gde se nekada nalazio “Pašin konak”, koji je bio prva rezidencija poglavara srpske crkve nakon prebacivanja arhiepiskopije iz Peći u Sremske Karlovce. Mitropolit Stefan Stratimirović je 1817. godine osnovao fond za prikupljanje sedstava za izgradnju dvora, a koji je izgrađen za vreme mitropolita Georgija Brankovića. Dvorsku kapelu je oslikao Uroš Predić.

Jedna od najlepših građevina u našoj zemlji ima osnovu u obliku ćiričnog slova Š. Na srednjem krilu je ulaz sa kolskim prilazom. Na spratu se nalazi kapela, pokrivena kupolom sa lanternom na vrhu. Dvor okružuje lepo oblikovana i besprekorno održavana bašta. U okviru dvora nalazi se Patrijarški podrum. Sremski Karlovci su poznati po vinu, tako da nije čudno što su pored porodica čuvenih vinara, dobro piće pravili i sveštenici.

4. Vila Stanković, Čortanovci

Podignuta na prelepom mestu sa kog se pruža nestvaran pogled na Dunav, Banat i Bačku, vila kraljevskog namesnika dr Radenka Stankovića danas predstavlja jednu od najlepših letnjih atrakcija u našoj zemlji. Vila je urađena u stilu srpskih srednjovekovnih dvoraca, a smeštena je u čortanovačkoj šumi na imanju. Tokom godina ovaj objekat menjao je vlasnike, a vila je 1972. godine ponovo vraća AP Vojvodini.

Ovo zdanje, nakon konfiskacije posle Drugog svetskog rata, bilo je rezidencija: Aleksandra Rankovića, Slobodana Penezića Krcuna i, naravno, Josipa Broza Tita. U zdanju se nalazi sala za sastanke sa 24 sedišta, dve jednokrevetne sobe, TV-salon, trpezarija sa kuhinjom. Pored zgrade je bazen, tereni za male sportove, dva teniska terena i devet bungalova. Danas ovo zdanje služi za protokolarne prijeme Izvršnog veća Vojvodine, a domaćini koji o njemu brinu trude se da se što bolje očuva.

Pored ovog lepog zdanja, tu je i takozvana Žuta kuća, dalje je pecara, štala i prostorije za osoblje koje je održavalo vilu.

5. Dvorac Dunđerski, Kulpin

Dvorac Dunđerski u mestu Kulpin, opštini Bački Petrovac, je kopleks objekata dvoraca i parka. Ovaj kompleks čine dva dvorca sa pomoćnim objektima, koja su sagradili članovi vlastelinske porodice Stratimirović, kao i park okolo dvorca, staru zgradu škole, srpsku pravoslavnu crkvu i parohijalni dom. Dvorac je izgrađen početkom 19. veka i prema nekim podacima, gradnja se završila 1826. godine. Oba dvorca je sagradila druga i treća generacija porodice Stratimirović, rođenih u Kulpinu.

Veliki dvorac je prizemna zgrada izuzetno skladnih proporcija sa karakterističnom pristupnom rampom u kojoj je smešten glavni ulaz. Sa dvorišne strane se nalazi visoki parter sa polukružnom terasom. Glavnom fasadom dominira klasicistički portik sa stepeništem, pristupnim rampama i četiri para jonskih stubova. Prozori su ukrašeni sa polurozetama sa figurama orlova. Inad krovnog venca se nalazi atika sa ornamentisanim pravougaonim poljima i vazama na uglovima. Sa dvorišne strane se u prizemlju nalazi petougaoni ulazni trem ozidan punim zidovima, sa kružnim otvorima na bočnim stranama. Na spratu se nalazi prostrana terasa – loža petostrane osnove pokrivena kupolom na kaneliranim stubovima. Iz prostranog hola koji predstavlja centralnu komunikacionu prostoriju iz koje se dugačkim hodnikom ulazi u sve ostale prostorije u dvorcu. Porodica Dunđerski je zadržala posed sve do zakona o nacionalizaciji 1945. godine.

U velikom dvorcu se danas nalazi poljoprivredni Muzej, u kome se nalazi i nešto rodoslova porodica Stratimirović i Dunđerski. Mali dvorac je danas pretvoren u mesnu kancelariju i kancelarije kulpinskih udruženja građana. Park oko dvoraca, kao i zgrada velikog dvorca su veoma dobro očuvani, dok je mali u lošem stanju. Oba dvorca su spomenici kulture od velikog značaja